Aspergiloza

U plućima izazivaju aspergilozni bronhitis, aspergilome ili invazivnu nekrotizirajuću aspergilozu pluća. Aspergilom predstavlja benignu formu oboljenja, gdje u nekrotičnom tkivu ili formiranim šupljinama u plućnom parenhimu dolazi do razvoja gljivica, bez propagacije u druga tkiva i organe. Invazivna forma bolesti se javlja kod imunosuprimiranih bolesnika i odlikuje se brzim napredovanjem i lošom prognozom.

Aspergilom: kolonizacijom gljivica u kavitacije stvorene tuberkulozom, plućnim abscesom, bronhogenim cistama, bronhiektazijama ili nekrotičnim karcinomom dolazi do stvaranja fungusnih lopti sa karakterističnim nalazom haloa oko kolonije na RTG snimku grudnog koša. Oko kavitacije se stvara zona upale, a od imunološkog statusa bolesnika zavisi dalja evolucija. Vremenom dolazi do arozije krvnih žila i nastanka hemoptizija. Zbog toga je indicirana resekcija, bilo atipičnom resekcijom pluća, bilo lobektomijom.

Invazivna nekrotizirajuća aspergiloza pluća nastaje kod imunosuprimiranih bolesnika (polihemioterapija, transplantacija organa, kortikosteroidi) sa probojem hifa aspergilusa kroz bronhije i razvojem nekrotične pneumonije u plućnom parenhimu. Izražen je afinitet prema krvnim žilama, te nastaju tromboze, embolije i hemoragične infarkcije, sa brzim širenjem na ostatak pluća, invazijom medijastinuma i mogućim nastankom aneurizme aorte.

Simptomi
Gljiva najčešće inficira pluća, uho, paranazalne sinuse. Brzo invazivna Aspergillus infekcija u plućima, često uzrokuje kašalj, vrućicu, groznicu, noćno znojenje, bol u prsima i otežano disanje. Ukoliko je imunitet oslabljen, gljiva može uzrokovati jako iskašljavanje krvi, a ponekad dovesti i do teškog krvarenja. Mogu nastati komplikacije poput zatajenja bubrega i zatajenja jetre (uzrokujući žuticu), uz velike poteškoće sa disanjem. Aspergillus infekcija uha uzrokuje svrbež i povremeno bol, pražnjenje tekućine iz uha preko noći ostavljaju mrlje na jastuku.

Dijagnoza
Za postavljanje dijagnoze nije dovoljan pozitivan nalaz gljivica u bronhima, jer se može raditi o kontaminaciji. Međutim, kod imunosuprimiranog bolesnika, sa kliničkim i radiološkim znacima progresivne pneumonije bez odgovora na antibiotike, pozitivan nalaz aspergilusa u bronhima (sputum, bronhoaspirat) ima dijagnstičku vrijednost.

Liječenje
Terapija mora biti promptna - visoke doze Amfotericina B u kombinaciji sa itrakonazolom ili 5-fluorocitozinom. Ukoliko je bolest lokalizirana, indicirana je resekcija (lobektomija, pneumonektomija). Smrtnost je vrlo visoka nakon resekcije (10 - 30%), ali je značajno niža u odnosu na bolesnike konzervativno liječene. Uzrok smrti najčešće je fungalna sepsa i respiratorna insuficijencija.