Karcinom bubrega

Karcinom bubrežnih stanica (adenokarcinom) je najčešći i čini 85% svih dijagnosticiranih slučajeva karcinoma bubrega. U svijetu se godišnje dijagnosticira oko 275.000 novih slučajeva sa karcinomom bubrega. Najčešće se javlja u starosnoj dobi između 40 i 60 godina i češći je kod muškaraca ( približno je 62% bolesnika muškog spola). Nastanku karcinoma bubrega doprinose pušenje, bubrežni kamenci, kronična upala bubrega te izloženost određenim kemijskim supstancama. Zbog sve veće upotrebe ultrazvuka, sve se više otkriva kao slučajan nalaz prilikom pregleda abdomena. U tumora koji nisu prošireni na okolinu, kirurško odstranjenje pruža šansu za izlječenjem.

Simptomi

Karcinom bubrega u početku ne daje nikakve simptome pa se u tom stadiju otkriva slučajno. Mnogi karcinomi ne izazivaju bol i često bolesnici nemaju simptoma sve dok bolest ne uznapreduje. Većini bolesnika se karcinomom bubrega dijagnosticira prilikom rendgenskih snimanja, ultrazvuka ili CT-a učinjenih zbog drugih razloga. Tri simptoma koja se pojavljuju istovremeno - bol u slabinama, krv u mokraći te masa koja se može napipati u slabinama, u medicini se opisuju kao tipičan znak karcinoma bubrega. No, takva se kombinacija simptoma pojavljuje tek u 15% bolesnika. Od općih simptoma najčešće se javljaju gubitak tjelesne mase, umor, povišena tjelesna temperatura, iscrpljenost, anemija. Karcinom bubrega se može prezentirati i nizom simptoma koje je bez detaljne obrade teško povezati s bubregom. To mogu biti laboratorijske promjene poput eritrocitoze, hiperkalcemije, hipoglikemije ili produljenog protrombinskog vremena. Ponekad se kao prvi znak karcinoma bubrega može pojaviti visoki tlak. Bolesnici mogu razviti i simptome koji zahvaćaju cijelo tijelo: gubitak apetita, mršavljenje, povišen krvni tlak, povremene vrućice, noćno znojenje, umor.

Dijagnoza

Ukoliko bolesnik primijeti bilo koji od navedenih simptoma, svakako se treba javiti liječniku kako bi se provele sve dijagnostičke metode i utvrdio točan uzrok nastanka određenog simptoma kao i odgovarajuće liječenje. Ako liječnik sumnja na karcinom bubrega nakon pregleda i uzimanja povijesti osobne i obiteljske bolesti slijede dijagnostičke pretrage: 

Analiza urina i krvi  daje dobar uvid u funkciju bubrega.
Ultrazvuk bubrega služi za prikaz bubrega i mokraćnih organa putem visokofrekventnih valova koje emitira sonda s površine trbuha.
CT (kompjuterizirana tomografija) koristi rendgenske zrake za snimanje tijela u slojevima. Može se provoditi i uz upotrebu kontrastnog sredstva koje se u organizam najčešće unosi venskim putem.
NMR (nuklearna magnetska rezonanca) je pretraga kod koje se za prikaz određenog dijela tijela koristi energija magnetskog zračenja. I kod ove pretrage vidljivost promjena na organima se može poboljšati korištenjem kontrastnog sredstva.
IVP (intravenska pijelografija) je dijagnostička metoda kod koje se kontrastno sredstvo u organizam uvodi venskim putem. Kontrastno sredstvo se iz tijela izlučuje putem bubrega te se serijom rendgenskih snimaka može pratiti kretanje sredstva kroz bubrege i dalje kroz mokraćni sustav sve do izlučivanja iz tijela.
Biopsija (uzimanje uzoraka tkiva) se u slučaju sumnje na karcinom bubrega najčešće provodi aspiracijom uz pomoć tanke igle. Igla se pod kontrolom ultrazvuka uvodi kroz kožu sve do bubrega i tada se uzima uzorak stanica tkiva ili tekućine. Prikupljeni materijal se pregledava pod mikroskopom i temeljem mikroskopskog nalaza tumorskih stanica u uzetom materijalu, postavlja se dijagnoza karcinoma bubrega.

Liječenje

Kirurško liječenje je najčešća metoda liječenja karcinoma bubrega, pogotovo u ranim stadijima bolesti kada ova metoda pruža objektivnu šansu za izlječenje. Kirurškim zahvatom se može pokušati odstraniti tumor i izliječiti bolesnika ili smanjiti posljedice te olakšati život bolesniku u kasnijim stadijima. Kirurški zahvat s namjerom izlječenja može biti radikalan ili parcijalan.

Ovisno o stupnju proširenosti bolesti, kirurškim se putem može odstraniti samo tumorom zahvaćeni dio bubrega, cijeli bubreg ili se provodi tkz. radikalna nefrektomija. Tim se zahvatom odstranjuju bubreg, nadbubrežna žlijezda, okolno masno tkivo i limfni čvorovi. Bolesnik može živjeti samo s jednim funkcionalnim bubregom ili čak samo s dijelom jednog bubrega bez većih smetnji. Ukoliko, međutim, postoji potreba za odstranjivanjem oba bubrega ili odstranjivanjem jedinog funkcionalnog bubrega, bolesnik će nakon operacije morati na kroničnu dijalizu ili transplantaciju bubrega.

Imunoterapija ili biološka terapija koristi bolesnikov imunološki sistem (prirodni obrambeni sistem) za borbu protiv raka (interferon-alfa, interleukin-2). Metastatske faza bolesti ne reagira na hormonsku ili kemoterapiju, a izlječenje se ponekad može postići ekscizijom solitarnih metastaza. U nekih bolesnika primjena imunoterapije smanjuje tumor i produžuje preživljenje. Interleukin-2 je odobren u terapiji metastatske faze bubrežnog karcinoma; različite kombinacije ovog lijeka i drugih pripravaka su ispitivani.

Postotak petogodišnjeg preživljenja je oko 70% ako je tumor ograničen na bubreg, a manji od 5% ukoliko su prisutne udaljene metastaze.

Izvori:

~ nejm.org/doi/full/10.1056/NEJM199609193351207
~ Ferlay J, Shin HR, Bray F, Forman D, Mathers C and Parkin DM. GLOBOCAN 2008 v1.2, Cancer Incidence and Mortality Worldwide: IARC CancerBase No. 10 [Internet]. Lyon, France: International Agency for Research on Cancer; 2010. Available from: http://globocan.iarc.fr, accessed on 24/10/2011.